A brivele der mamen
אַ בריװעלע דער מאַמען
Solomon Shmulewitz
| מייַן קינד, מייַן טרייסט, דו פֿאָרסט אַוועק, | mayn kind, mayn treyst, du forst avek, | Mon enfant, mon réconfort, tu t'en vas, | My child, my comfort, you're going away, |
| זע, זייַ אַ זון אַ גוטער, | ze, zay a zun a guter, | Dis, sois un bon fils, | See, be a good son, |
| דיך בעט מיט טרערן און מיט שרעק | dikh bet mit trern un mit shrek | Elle te prie en larmes et effrayée, | She asks you with tears and fear, |
| דייַן טרייַע ליבע מוטער. | dayn traye libe muter. | Ta fidèle mère chérie. | Your faithful dear mother. |
| דו פֿאָרסט, מייַן קינד, מייַן איינציק קינד, | du forst, mayn kind, mayn eyntsik kind, | Tu traverses, mon enfant, mon seul enfant, | You go, my child, my only child, |
| אַריבער ווייַטע ימען. | ariber vayte yamen. | Des mers lointaines. | Across distant seas. |
| אַך קום אַהין נאָר פֿריש געזונט, | akh kum ahin nor frish gezunt, | Ah! Arrive là-bas en forme et bien portant, | Ah, get there fresh and healthy, |
| און ניט פֿאַרגעס דייַן מאַמען! | un nit farges dayn mamen! | Et n'oublie pas ta maman! | And don't forget your mummy! |
| יאָ, פֿאָר געזונט און קום מיט גליק, | yo, for gezunt un kum mit glik, | Oui, va en bonne santé et arrive heureux, | Yes, go in good health and arrive happy, |
| זע, יעדע וואָך אַ בריוול שיק — | ze, yede vokh a brivl shik - | Dis, chaque semaine, envoie une lettre - | See, each week send a letter - |
| דייַן מאַמעס האַרץ, מייַן קינד, דערקוויק. | dayn mames harts, mayn kind, derkvik. | Réconforte, mon enfant, le coeur de ta maman. | Comfort your mothers heart, my child. |
| אַ בריוועלע דער מאַמען | a brivele der mamen | Une lettre à ta maman | A letter to mummy, |
| זאָלסטו ניט פֿאַרזאַמען, | zolstu nit farzamen, | Ne tarde pas, | You should not delay, |
| שרייַב געשווינד, ליבעס קינד, | shrayb geshvind, libes kind, | Ecris vite, cher enfant, | Write soon, dear child, |
| שענק איר די נחמה. | shenk ir di nekhome. | Donne lui du réconfort. | Give her that comfort. |
| די מאַמע וועט דייַן בריוועלע לעזן | di mame vet dayn brivele lezn | Maman lira ta lettre | Your mummy will read your letter, |
| און זי וועט גענעזן, | un zi vet genezn, | Et elle se remettra, | And she will recover, |
| היילסט איר שמערץ, איר ביטער האַרץ, | heylst ir shmerts, ir biter harts, | Soigne sa douleur, son coeur amer, | Heal her pain, her bitter heart, |
| דערקוויקסט איר די נשמה! | derkvikst ir di neshome! | Réconforte son esprit! | Comfort her mind! |
| דאָס אַכטע יאָר, איך בין אַליין, | dos akhte yor, ikh bin aleyn, | Depuis huit ans, je suis seule, | For eight years, I've been alone, |
| דאָס קינד איז ווייַט פֿאַרשוווּמען. | dos kind iz vayt farshvumen. | Mon enfant est loin, disparu, | The child wandered far away. |
| דאָס קינדערש האַרץ איז האַרט ווי אַ שטיין, | dos kindersh harts iz hart vi a shteyn, | Son coeur d'enfant est dur comme la pierre, | His childish heart is hard as stone, |
| קיין איינציק בריוו באַקומען. | keyn eyntsik briv bakumen. | Aucune lettre je n'ai reçu! | Not a single letter received! |
| ווי קען מייַן קינד נאָך האָבן מוט? | vi ken mayn kind nokh hobn mut? | Comment mon enfant peut-il encore avoir le courage? | How can my child still have courage? |
| ווי גייט אים אייַן דאָס לעבן? | vi geyt im ayn dos lebn? | Comment la vie lui réussit-elle? | How goes for him the life? |
| עס מוז אים גיין דאָרט זייער גוט | es muz im geyn dort zeyer gut | Il doit là bas très bien s'en tirer | He must be really all right there, |
| הלוואַי! זאָל גאָט אים געבן. | halevay! zol got im gebn. | Espérons! Dieu fasse que oui. | May it be! May god give that to him. |
| כ'האָב אים געשיקט אַ הונדערט בריוו, | kh'hob im geshikt a hundert briv, | Je lui ai envoyé cent lettres, | I sent him a hundred letters, |
| און ער האָט נאָך קיין שום באַגריף, | un er hot nokh keyn shum bagrif, | Et il n'a encore pas réalisé | And he didn't get the notion yet, |
| אַז מייַנע שמערצן זענען זייער טיף. | az mayne shmertsn zenen zeyer tif. | Que mes souffrances sont très profondes. | How deep my grief is. |
| אַ בריוועלע דער מאַמען | a brivele der mamen | Une lettre à ta maman | A letter to mummy, |
| זאָלסטו ניט פֿאַרזאַמען, | zolstu nit farzamen, | Ne tarde pas, | You should not delay, |
| שרייַב געשווינד, ליבעס קינד, | shrayb geshvind, libes kind, | Ecris vite, cher enfant, | Write soon, dear child, |
| שענק איר די נחמה. | shenk ir di nekhome. | Donne lui du réconfort. | Give her that comfort. |
| די מאַמע וועט דייַן בריוועלע לעזן | di mame vet dayn brivele lezn | Maman lira ta lettre | Your mummy will read your letter, |
| און זי וועט גענעזן, | un zi vet genezn, | Et elle se remettra, | And she will recover, |
| היילסט איר שמערץ, איר ביטער האַרץ, | heylst ir shmerts, ir biter harts, | Soigne sa douleur, son coeur amer, | Heal her pain, her bitter heart, |
| דערקוויקסט איר די נשמה! | derkvikst ir di neshome! | Réconforte son esprit! | Comfort her mind! |
| אין שטאָט ניו יאָרק, אַ רייַך הויז, | in shtot new york, a raykh hoyz, | A New York, une maison riche, | In New York, a wealthy house, |
| מיט הערצער, אָן רחמנות, | mit hertser, on rakhmones, | Avec des coeurs sans pitié, | With merciless hearts, |
| דאָרט וווינט איר זון — ער לעבט גאָר גרויס | dort voynt ir zun -er lebt gor groys | Là vit son fils -il vit très bien | There lives her son -he is well off |
| מיט געטליכע מתּנות, | mit getlikhe matones, | Avec des cadeaux de dieu, | With god's present, |
| אַ שיינע פֿרוי, און קינדער צוויי, | a sheyne froy, un kinder tsvey, | Une belle femme, deux enfants, | A beautiful wife and two children, |
| מיט ליכטיקע געשטאַלטן, | mit likhtike geshtaltn, | Aux silhouettes lumineuses, | With bright figures, |
| און ווי ער זיצט און קוועלט פֿון זיי, | un vi er zitst un kvelt fun zey, | Et tandis qu'il est assis là et fier d'eux, | And as he is sitting and proud of them, |
| האָט ער אַ בריוו דערהאַלטן. | hot er a briv derhaltn. | Il reçoit une lettre. | He receives a letter. |
| דייַן מוטער איז טויט — עס איז געשען, | dayn muter iz toyt -es iz geshen, | Ta mère est morte -c'est arrivé, | Your mother is dead -it has come to pass, |
| אין לעבן האָסטו איר פֿאַרזען, | in lebn hostu ir farzen, | Vivante, tu l'as négligée, | Alive you neglected her, |
| דאָס איז איר לעצטער וווּנטש געווען: | dos iz ir letster vuntsh geven: | Voici son dernier souhait: | Here is her last wish: |
| אַ קדישל דער מאַמען, | a kadishl der mamen, | Un Kaddish pour ta maman, | A Kaddish for mummy, |
| זאָלסטו ניט פֿאַרזאַמען, | zolstu nit farzamen, | Ne tarde pas, | You should not delay, |
| זאָג געשווינד ליבעס קינד. | zog geshvind libes kind. | Dis-le vite, cher enfant. | Say it soon, dear child, |
| שענק איר די נחמה, | shenk ir di nekhome, | Donne lui du réconfort. | Give her that comfort. |
| די מאַמע וועט איר קדישל הערן, | di mame vet ir kadishl hern, | Ta maman entendra son Kaddish, | Your mummy will hear her Kaddish, |
| אין איר קבֿר גערן, | in ir keyver gern, | Dans sa tombe avidement. | In her grave eagerly, |
| היילסט איר שמערץ, איר ביטער האַרץ | heylst ir shmertz, ir biter harts | Soigne sa douleur, son coeur amer, | Heal her pain, her bitter heart, |
| דערקוויקסט איר די נשמה. | derkvikst ir di neshome. | Réconforte son esprit! | Comfort her mind! |
Vocabulaire - Vocabulary
98 motsTous les mots qui ne sont pas dans cette liste devraient se trouver dans les mots outils du lexique.
The words that aren't in this glossary should be found among the function words.
Pour les abréviations, voir le lexique - For abbreviations, see the glossary.
akhte אַכטע : adj.num. de akht huitième : eighth
aleyn אַליין : adj. lui-même, elle-même, seul : himself, herself, alone
bagrif באַגריף : n. m. notion, concept, idée : concept
bakumen באַקומען : v. part.pas. reçu : received
bet בעט : v. de betn implorer, demander, mendier : ask, beg, request
biter ביטער : adj. amer, terrible : bitter, dire
briv בריוו : n. m. sing. et plur. lettre, lettres : letter, letters
brivele בריוועלע : n. n. diminutif de briv lettre : letter
brivl בריוול : n. n. diminutif de briv lettre : letter
derhaltn דערהאַלטן : v. part.pas. reçu : received
derkvik דערקוויק : v. de derkvikn réconforter, rafraîchir, réjouir : comfort, refresh, delight
derkvikst דערקוויקסט : v. de derkvikn réconforter, rafraîchir, réjouir : comfort, refresh, delight
eyntsik איינציק : adj. seul, unique : only
farges פֿאַרגעס : v. de fargesn oublier : forget
farshvumen פֿאַרשוווּמען : v. part.pas. de farshvimen arrivé en naviguant ou en nageant, disparu : arrived by ship or swimming, disappeared
farzamen פֿאַרזאַמען : v. être en retard, rater : be late, miss
farzen פֿאַרזען : v. part.pas. négliger, ne pas voir, manquer : overlook
for פֿאָר : v. de forn aller (en véhicule) : go, drive, ride
forst ariber פֿאָרסט אַריבער : v. de ariberforn aller par-dessus (en véhicule) : go above (by vehicle)
forst avek פֿאָרסט אַװעק : v. de avekforn s'en aller (en véhicule) : go away (by vehicle)
frish פֿריש : adj. frais : fresh
froy פֿרוי : n. f. femme : woman, wife
gebn געבן : v. donner : give
genezn גענעזן : v. de genezn vern se rétablir, se remettre : recover
gern גערן : adj. désireux, impatient : eager
geshen געשען : v. arriver (pour un événement) : occur
geshikt געשיקט : v. part.pas. de shikn envoyé : sent
geshtaltn געשטאַלטן : n. f. plur. ou n. n. plur. de geshtalt appearance, shape, form : forme, silhouette
geshvind געשווינד : adj. vite : fast, quick
getlikhe געטליכע : adj. de getlekh divin : godly, divine
geven געווען : v. part.pas. de zayn été (verbe être) : been
geyn גיין : v. aller (à pied) : go, walk
geyt ayn גייט אײַן : v. de ayngeyn + dat. réussir à quelqu'un : turn out well for someone
gezunt געזונט : adj. en bonne santé : healthy
glik גליק : n. n. joie : happiness
got גאָט : n. m. dieu : god
groys גרויס : adj. grand : large
gut גוט : adj. bon : good
guter גוטער : adj. de gut bon : good
hart האַרט : adj. dur : hard
harts האַרץ : n. n. coeur : heart
hern הערן : v. entendre : hear
hertser הערצער : n. n. plur. de harts coeurs : hearts
heylst היילסט : v. de heyln guérir : heal, cure
hoyz הויז : n. n. maison : house
hundert הונדערט : adj.num. cent : hundred
kadishl קדישל : n. n. diminutif de kadish prière de Kaddish, fils : Kaddish prayer, son
ken קען : v. de kenen pouvoir, savoir : can, be able to, know
keyver קבֿר : n. m. tombe, tombeau : grave
kind קינד : n. n. enfant : child
kinder קינדער : n. n. plur. de kind enfants : children
kindersh קינדערש : adj. enfantin : childlike
kum ahin קום אַהין : v. de ahinkumen aller se fourrer, s'égarer : go astray, get lost
kvelt קוועלט : v. de kveln être ravi, jubiler, de joie ou de fierté : rejoice, swell with pride, be delighted
lebn לעבן : n. n. vie : life
lebt לעבט : v. de lebn vivre : live
letster לעצטער : adj. de letst dernier : last
lezn לעזן : v. lire : read
libe ליבע : adj. de lib chéri, aimé, gentil : dear, kind
libes ליבעס : adj. de lib chéri, aimé, gentil : dear, kind
likhtike ליכטיקע : adj. de likhtik brillant, lumineux : bright
mame מאַמע : n. f. mère, maman : mother
mamen מאַמען : n. f. de mame mère, maman : mother
mames מאַמעס : n. f. possessif de mame de la mère, maman : mother's
matones מתּנות : n. f. plur. de matone cadeaux : gifts
mut מוט : n. m. courage : courage
muter מוטער : n. f. mère, maman : mother
nekhome נחמה : n. f. consolation : comfort
neshome נשמה : n. f. esprit, âme : soul
new york ניו יאָרק : nom de ville New York : New York
rakhmones רחמנות : n. f. plur. de rakhmone compassion : mercy, pity
raykh רייַך : adj. riche : wealthy, rich
shenk שענק : v. de shenkn donner : give away
sheyne שיינע : adj. de sheyn beau, joli : beautiful, pretty
shik שיק : v. de shikn envoyer : send
shmerts שמערץ : n. m. douleur, souffrance : pain
shmertsn שמערצן : n. m. plur. de shmerts douleur, souffrance : pain
shrayb שרייַב : v. de shraybn écrire : write
shrek שרעק : n. m. ou n. f. terreur : fear, terror
shteyn שטיין : n. m. pierre : stone
shtot שטאָט : n. f. ville, place ou siège à la synagogue : city, seat or place in synagogue
tif טיף : adj. profond : deep
toyt טויט : adj. mort : dead
traye טרייַע : adj. de tray vrai, fiable, fidèle : true, trusty, faithful
trern טרערן : n. f. plur. de trer larmes : tears
treyst טרייסט : n. f. réconfort, consolation : comfort
tsvey צוויי : adj.num. deux : two
vayt ווייַט : adj. loin, lointain : far, distant
vayte ווייַטע : adj. de vayt loin, lointain : far, distant
vokh וואָך : n. f. semaine : week
voynt וווינט : v. de voynen habiter : live, dwell
vuntsh וווּנטש : n. m. voeu : wish
yamen ימען : n. m. plur. de yam mers : seas
yor יאָר : n. n. an, année : year
ze זע : v. de zen voir, regarder : see
zitst זיצט : v. de zitsn s'asseoir : sit
zog זאָג : v. de zogn dire, parler : say, tell
zun זון : n. m. fils (enfant) : son
Liens - Links
- Plusieurs versions sur
archives.savethemusic.com
- Par Jacob Lerman
youtubeBdziW3x6lO8
- Par Solomon Shmulewitz lui-même
- Sung by the author
Judaica sound archives